อาการเจ็บข้อเข่า เดินแล้วมีเสียงกระทบกันของข้อต่อ หรือปวดเข่าเวลาเดินขึ้นลงบันได เป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ไม่จำเป็นต้องเป็นผู้สูงอายุก็สามารถรู้สึกปวดได้เหมือนกัน อาการนี้มีตั้งแต่ระดับที่ไม่รุนแรง เพียงรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันเล็กน้อย ไปจนถึงขั้นที่ทำให้มีความเสี่ยงเดินไม่ได้และต้องเข้ารับการผ่าตัด นอกจากการรักษาแล้ว การบรรเทาความเจ็บปวดอย่างถูกวิธีก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญที่จะช่วยให้อาการทุเลาลง และสามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้ปกติ
ซึ่งวิธีการประคบก็เป็นอีกหนึ่งวิธีในการลดความเจ็บปวด เรามาดูกันดีกว่าว่าการประคบเมื่อเจ็บข้อเข่ามีหลักการอะไรที่ควรรู้บ้าง
อาการเจ็บเข่าเกิดจากอะไรบ้าง
ก่อนอื่นเราควรรู้สาเหตุของการปวดเข่าก่อน การเจ็บปวดที่ข้อเข่ามีหลายสาเหตุ และไม่ได้มาจากการเสื่อมสภาพของข้อต่อตามอายุที่มากขึ้นเพียงอย่างเดียว โดยบางรายอาจปวดเข่าจากการบาดเจ็บ ซึ่งหากไม่รีบรักษา อาจทำให้กลายเป็นการปวดแบบเรื้อรังได้ ในขณะที่บางรายอาจเกิดจากการอักเสบ เช่น เป็นโรคเกาต์ โรคข้อเสื่อม หรือโรครูมาตอยด์ ซึ่งแต่ละสาเหตุก็มีวิธีการรักษาและบรรเทาความเจ็บปวดแตกต่างกัน
การประคบเพื่อบรรเทาอาการเจ็บข้อเข่า
นอกจากการทายาแก้ปวด บวม และอักเสบแล้ว วิธีการง่ายๆ อย่างการประคบก็เป็นอีกวิธีที่ดี แต่ต้องเลือกประคบร้อนหรือเย็นให้เหมาะสม ไม่เช่นนั้น อาการอาจไม่ทุเลา และทำให้เจ็บปวดมากขึ้น
- ประคบร้อน
เหมาะกับผู้ที่มีอาการเจ็บปวดเข่าแบบอักเสบเรื้อรัง โดยสังเกตได้จากการปวดล้า ปวดแบบหน่วงๆ รู้สึกตึงหรือยึด ซึ่งบางครั้งเป็นการปวดข้อเข่าที่มาร่วมกับอาการปวดกล้ามเนื้อหรือเส้นเอ็น โดยอาจไม่มีอาการบวมหรือแดงด้วยก็ได้ การประคบด้วยความร้อนนั้นจะช่วยให้เส้นเลือดขยายตัว และทำให้เลือดเข้ามาเลี้ยงบริเวณที่มีอาการปวดได้มากขึ้น สามารถใช้ผ้าชุบน้ำร้อนหรือกระเป๋าน้ำร้อนก็ได้ แต่ไม่ควรใช้อุณหภูมิที่สูงเกิน 45 องศาเซลเซียส และไม่ควรประคบนานเกินไป
- ประคบเย็น
หากอาการเจ็บข้อเข่าเป็นแบบเฉียบพลันจากการบาดเจ็บไม่เกิน 48 ชั่วโมง หรือเป็นระยะแรกเริ่มที่มีการอักเสบ ซึ่งสามารถเช็กได้โดยการวางมือบนหัวเข่า จะพบว่าอุ่นกว่าข้างที่ไม่เจ็บ และมีการปวด บวม หรือแดงร่วมด้วย ควรใช้วิธีการประคบเย็นเพื่อลดการอักเสบ และให้เส้นเลือดหดตัว โดยใช้สามารถเจลสำเร็จรูปหรือผ้าขนหนูห่อน้ำแข็งในการประคบ
ทั้งนี้ การประคบร้อนหรือเย็นเป็นเพียงวิธีบรรเทาอาการเจ็บข้อเข่าในเบื้องต้นเท่านั้น หากบาดเจ็บรุนแรง หรือประคบร่วมกับการทายาแก้ปวดแล้วไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงต่อไป จะได้ไม่กลายเป็นโรคเรื้อรัง